چگونه تصمیم بگیریم ؟


چگونه تصمیم بگیریم ؟

برای دانش آموز نوجوان که در سنی است که می بایست تصمیمات مهمی همانند انتخاب رشته تحصیلی و دانشگاهی  و ... اتخاد کند پذیرش این واقعیت بسیار حایز اهمیت است که: تصمیمات اغلب همراه با آزادی‌ هایی که ایجاد می‌کنند، از آزادی‌ های فرد کم می‌کنند. با توجه به وظیفه خطیر اولیا در رابطه با نوجوانان در این سنین توجه به نکاتی در رابطه با تصمیم گیری مهم به نظر می رسد.

مراحل تصمیم گیری
مرحله‌ی اول:

شناسایی هدف تصمیم‌ گیری

در این مرحله، مساله باید به‌طور کامل بررسی شود. برای اینکه هدف تصمیم‌تان را به درستی بشناسید، می‌توانید این چند سؤال را از خودتان بپرسید:

مشکل دقیقا چیست؟

چرا باید این مشکل حل شود؟

چه کسانی تحت تاثیر این مشکل قرار می‌گیرند؟

آیا برای حل مشکل زمان خاصی وجود دارد؟

مرحله‌ی دوم:

جمع‌آوری اطلاعات

افراد زیادی از مشکلات یک مؤسسه سود می‌برند یا ضرر می‌بینند. به‌علاوه، این مشکل به عوامل زیادی بستگی دارد و همچنین تحت تاثیر مسائل زیادی است. برای حل مشکل، باید تا جایی که امکان دارد در خصوص این عوامل تاثیرگذار و افرادی که تحت تاثیر این مشکل قرار می‌گیرند، اطلاعات جمع‌آوری کنید. برای جمع‌آوری اطلاعات می‌توانید لیستی از حدسیات و احتمالات تهیه کنید و بعد از جمع‌آوری اطلاعات جلوی اسم عامل تاثیرگذار، علامت بگذارید.

مرحله‌ی سوم:

 شناسایی اصول برای بررسی راه‌ حل ‌ها

در این مرحله معیارهای اصلی برای بررسی گزینه ‌های ممکن باید تعیین شود. وقتی نوبت به تعریف معیار و ضابطه می‌رسد، باید هدف ‌های مؤسسه، مثل فرهنگ سازمانی در نظر گرفته شوند.

به عنوان مثال، سود یکی از مهم‌ترین مسائل در روند تصمیم‌گیری است شرکت‌ ها معمولا تصمیمی نمی‌گیرند که به سود آنها لطمه‌ای وارد کند؛ مگر اینکه استثنائی وجود داشته باشد. به همین دلیل، معیارهای اصلی باید با توجه به مساله ‌ی پیش رو شناسایی شوند.

مرحله چهارم : طوفان فکری و بررسی راه حل های مختلف

در این مرحله، استفاده از روش طوفان فکری و تهیه‌ی یک لیست از همه‌ی ایده‌ها بهترین کار است. برای به‌کار‌گرفتن روش طوفان فکری باید چند نفری دور هم جمع شوید و در مورد مساله مورد نظر بحث کنید. هر کسی می‌تواند ایده‌ی خود را بگوید و اینجاست که تعداد زیادی راه‌ حل پیشنهاد می‌شود.

مرحله پنجم: ارزیابی گزینه ها

اصول داوری و معیارهای تصمیم‌گیری‌تان را به‌کار گیرید و همه‌ی راه‌ حل ‌ها را سبک و سنگین کنید. در این مرحله، تجربه و کیفیت اصول داوری وارد بازی می‌شوند. باید همه‌ی گزینه‌ ها را با در نظر گرفتن ویژگی‌های مثبت و منفی‌شان با هم مقایسه کنید.
مرحله ششم : بهترین گزینه را انتخاب کنید

اگر مراحل ۱ تا ۵ را با ‌دقت انجام دهید، این مرحله برای‌ شما آسان می‌شود. بهتر است بدانید، این مرحله یک نوع تصمیم گیری آگاهانه است؛ زیرا شما همه‌ ی مراحل تصمیم‌ گیری را طی کرده‌اید تا بهترین راه‌ حل را بیابید و در نهایت انتخاب کنید.

مرحله‌ی هفتم: تصمیم‌تان را اجرا کنید

تصمیم‌تان را به نقشه یا مجموعه‌ای از فعالیت ‌ها تبدیل کنید و آن را به تنهایی یا با کمک دیگران عملی کنید.

مرحله‌ی هشتم: نتیجه ‌ها را بررسی کنید

نتیجه‌ ی تصمیم‌تان را بررسی کنید. ممکن است لازم باشد موضوعی را یاد بگیرید و آن را در تصمیم گیری‌ های بعدی اصلاح کنید. این یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای تقویت مهارت تصمیم‌ گیری انجام دهید.

حرف آخر اینکه وقتی لازم است در مورد مساله‌ای تصمیم بگیرید باید عواقب مثبت و منفی مرتبط با آن را بسنجید و همیشه به‌ نتیجه ‌ی مثبت فکر کنید. این کار، امکان ضرر رساندن به مؤسسه را کاهش می‌دهد و کاری می‌کند که شرکت با یک رشد پایدار به جلو حرکت کند. گاهی مواقع، انصراف از تصمیم گیری آسان‌تر به‌نظر می‌رسد؛ مخصوصا وقتی می‌دانید که بعد از گرفتن یک تصمیم سخت باید به هزار نفر جواب پس بدهید، اما تصمیم گیری و قبول مسئولیت آن، تنها راه کنترل وقت و زمان همکاری شما در شرکت است.


تعریف تفکر نقاد
منظور از تفکر نقاد، تفکر منطقی است که تمرکز دارد بر اینکه فرد چه تصمیمی بگیرد و چه  کاری انجام دهد
فرآیندی که به بررسی صحت، دقت و ارزش اطلاعات و دانسته ها می پردازد

 اهمیت تفکر نقاد
لازمه تفکر نقاد آن است که فرد به جست و جو، ارزیابی، تجزیه و تحلیل اطلاعات بپردازد، در پی شواهد، دلایل و مدارک عینی و واقعی باشد، دیدگاه خود را براساس شواهد و مدارک عینی تغییر دهد، موقعیت و شرایط را به صورت کل در نظر بگیرد و بتواند واقعیت ها را از فکر، حدسیات، و مفروضات و عقاید جدا کند

اصول تفکر نقاد
به منظور تفکر نقاد از روش سه مرحله ای استفاده کنید:
مرحله اول:

 در مورد موقعیتی که با آن رو به رو هستید، سوال هایی مطرح کنید
 

مرحله دوم:

 برای  پاسخ به سوال های مذکور، اطلاعات جمع آوری کنید
 

مرحله سوم:

 اطلاعاتی که به دست آورده اید را  ارزیابیکنید

ارزیابی کنید
افکار، عقاید، احتمالات، اهداف و... دیگر را ارزیابی کنید. از خود سوال کنید چرا این پیشنهاد را به من می دهد. دلیل این رفتار یا این اقدام یا... چه چیزی می تواند باشد
 
در جستجوی دلایل، مدارک و شواهدی باشید که تایید کننده یا تکذیب کننده افکار، عقاید، احتمالات و... باشد

سعی کنید انعطاف پذیر باشید
چسبندگی به یک فکر، عقیده، یا احتمال خاص نداشته باشید بلکه به آنچه که در اثر تفکر، بررسی و جست و جو یافته اید تاکید کنید. براساس نتیجه فکر، جست و جو و بررسی شواهد و مدارکی که  در واقعیت یافته اید، تصمیم  بگیرید و اقدام مناسب را انجام دهید

بر خلاف آن چه که ممکن است به نظر آید توجه و مطالعه مهارت تفکر نقاد فقط یک بحث فلسفی و منطقی نیست بلکه، کاملا با زندگی روزمره معمولی ارتباط دارد

ضعف در این مهارتمی تواند افراد را به بیماری های مختلف جسمانی و روانی و آسیب های روانی-اجتماعی دچار کند

به آنچه گفته می شود یا آنچه که از شما درخواست می شود خوب توجه کنید

ابعاد مختلف موضوع را مشخص کنید

بر آنچه که برای شما مهم است تمرکز کنید

در مورد آنچه برای شما مشخص نیست سوال بپرسید

افکار، عقاید، احتمالات، اهداف، مفروضات، حقایق، تفاسیر و فرضیه های دیگری را نیز در نظر بگیرید. برای این کار از روش بارش فکری استفاده کنید. سعی کنید از زاویه دیگری نیز به موضوع نگاه کنید. به حقایق پنهان توجه زیادی داشته باشید.

گردآوری: شادی حیدری نژاد