تندخوانی
تندخوانی
یکی از عمده مشکلات دانش اموزان و داوطلبان کنکور سرعت کند در مطالعه می‌باشد و بارها با این شکایت ازآنها شنیده شده که ساعت های زیادی را صرف مطالعه هر درس می کنند ، دانش‌آموزانی که خود را برای کنکور آماده می کنند همواره این دغدغه را دارند که نکند زمان برای مطالعه کم بیاورند در این مقاله با معرفی روش های تند خوانی سعی در رفع این نگرانی داریم.
توجه به این نکته حائز اهمیت است : روش تندخوانی هرگز به معنی مطالعه سطحی کتاب درسی و جزوات آموزشی نمی‌باشد، بلکه این روش این امکان را برای شما فراهم می‌کند که از حداکثر سرعت مغز خود در جهت فهمیدن یک موضوع استفاده کنید .
تکنیک‌های ساده اما اصولی و کلیدی برای افزایش سرعت در مطالعه ( تندخوانی )
باید این موضوع را بدانید که چشم‌ها بسیار بازیگوش هستند و هنگام مطالعه یک متن به یک کلمه قبل‌تر و یک کلمه بعد یک خط بالا و یک خط پایین می‌چرخد و همین امر باعث می‌شود شما با سرعت کمتر و درک مطلب کمتری مطالعه کنید و سبب خستگی چشم و نهایتا خواب‌آلودگی می‌شود. با چند تکنیک ساده به شما آموزش می‌دهیم که جلوی این بازیگوشی را بگیرید.
1.تکنیک کنترل چشم‌ها برای تندخوانی دید کلی (دیدزنی)
در این قدم شما باید بدانید که برای به جوش آوردن آب حتما قبل از ۱۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد باید ۵۰ درجه را تجربه کرده باشد شما هم برای یادگیری این تکنیک باید قدم‌به‌قدم پیش بروید شما در قدم اول باید یاد بگیرید که چشم‌ها را به‌صورت منظم و ریتم دار بدون درک مطلب بر صفحه حرکت بدهید.
در قدم بعدی با همان ریتم باید یک دید کلی نسبت به متن پیدا کنید و کم‌کم این دید کلی را دقیق و دقیق‌تر می‌کنید. در این قدم هدف بیشتر آشنایی و عادت حرکت چشم و هماهنگ شدن چشم‌ها با جریان فکری است.در تند خوانی ما چشم‌ها را با خطبر کنترل میکنیم که خطبر می‌تواند یک نشان‌گر یا انگشتان دستتان باشد اما باید چشم‌ها یاد بگیرند که از دست شما تبعیت کنند برای تمرین در این قسمت یک خط را به سه قسمت تقسیم کنید و دستتان را زیر خطوط با سه شماره حرکت دهید وقتی ۶۰ صفحه این تمرین را انجام دادید وقت آن رسیده که یک خط کامل را با این تکنیک حرکت دهید یعنی با یک شماره یک خط را کامل حرکت دهید بازهم حداقل ۶۰ صفحه این تمرین را انجام دهید.
با این کار چشم اصل تبعیت از دست را یاد می‌گیرد و با هرچه یادگیری بیشتر سرعت خواندن شما هم افزایش پیدا می‌کند.
2.تکنیک عبارت‌خوانی (گروه‌بندی واژه‌ها)
در تندخوانی ما عبارت خوانی (گروه‌بندی واژه‌ها) میکنیم به جای کلمه‌خوانیاگر به خاطر داشته باشید حروف را یاد گرفتیم تا باهم ترکیب کنیم و کلمات را خوانده و درک کنیم. الان برای خواندن یک کلمه حروف را ادا نمی‌کنیم (کاف لام میم ه) راحت می‌گوییم (کلمه). درک این کلمه برای مغز ما ساده‌تر است. پس نتیجتا مغز مجموعه و دسته کلمات را هم بهتر درک می‌کند اما تفکر عموم بر این است برای یادگیری یک سطر بهتر است کلمه به کلمه بخوانیم. اکنون دیدگاه جدید این است که باید بیاموزیم که دسته‌ای از کلمات را با یکدیگر ترکیب کرده و یک جمله را در آن واحد بخوانیم. در قدم بعدی باید بیاموزیم که چگونه جملات را دسته‌بندی کرده و مفهوم کلی یک پاراگراف را استخراج‌کنیم. به‌طورکلی مغز مفهوم را از یک دسته واژه آسان‌تر می‌توان استخراج کند تا از کلمات منفرد و حتی حروف.
3.در تندخوانی دیگر به عقب برنمی‌گردیم
اغلب عادت کرده‌ایم هنگام مطالعه به عقب بازگشته و واژه‌ها یا قسمت‌هایی از متن را که به‌درستی متوجه نشده‌ایم بازخوانی میکنیم. این کار فقط از سرعت خواندن شما می‌کاهد. شما می‌توانید بامطالعه تکمیلی، قسمت‌هایی را که به‌درستی متوجه نشده‌اید درک کنید. شاید با خودتان بگویید که این بازخوانی مجدد هم‌زمان بر است؛ اما بازگشت مکرر به عقب برای بازخوانی قسمت‌های درک نشده به‌مراتب وقت‌گیرتر از مطالعه مجدد یک مطلب به روش تندخوانی است.
4.هدفمند مطالعه کنید
قبل از مطالعه، هدف خود را تعیین نمایید. هدف گذاری باعث می شود در وهله ی اول بفهمید که چه اطلاعاتی باید کسب کنید و از اطلاعات حاشیه ای و غیر مفید اجتناب کنید.
هدف خود را از مطالعه هر مطلب از پیش تعیین کنید. برای خود مشخص کنید که می‌خواهید چه نوع اطلاعاتی کسب کنید. این کار سبب می‌شود تا اطلاعات غیرضروری و حاشیه‌ای را در فرایند مطالعه حذف کنید؛ و اثر مرکب این نوع خواندن در زندگی شما قابل مشاهده شود.
5.قانون ۲۰ ۸۰ ( حتی برای تندخوانی )
این قانون قوق‌العاده است و تقریبا برای هرجایی کارایی دارد. ما برای نوشتن مطالب ناگزیر هستیم پاره‌ای دستورهای نوشتاری و ساختار صحیح جملات را رعایت کنیم؛ اما هنگام خواندن لازم نیست آن نکات را رعایت کنیم. ۸۰ درصد کل یک متن از واژه‌ها و حروف غیرضروری (البته برای درک بهتر آن) تشکیل‌شده است؛ حروف ربط مانند «و» و «یا» مثال‌ها و ضرب‌المثل‌های که برای توضیح آن کلمات کلیدی بیان‌شده. نکات و مفاهیم اصلی یک پاراگراف را یافته و آن را در ذهن بسپارید و جزئیات خارج از موضوع اصلی را حذف کنید و پایان هر صفحه یا اگر متن سبک هست پایان یک‌فصل نکات کلیدی خلاصه آن صفحه یا فصل را بنویسید تا ذهن فضای خالی برای دریافت اطلاعات بیشتر را کسب کند.
6.در تندخوانی درون خوانی میکنیم (مطالعه با صدای بلند ممنوع)
در فرایند مطالعه سریع (تندخوانی ) باید فقط چشم‌ها ببینند و مغز دریافت کند اما در مطالعه عموم مردم می‌بینیم که سعی می‌کنند برای درک یک مطلب بلندبلند بخوانند. در فرایند مطالعه باید فقط چشم‌ها و مغز درگیر باشند. سرعت قوه بینایی شما بسیار بیشتر از سرعت تکلم شماست؛ بنابراین از تلفظ حروف و واژه‌ها حین مطالعه خودداری کنید. یک شخص تندخوان حدودا ۸۰۰ کلمه در یک دقیقه مطالعه می‌کند و یک فرد که با سرعت‌بالا کلمات را ادا می‌کند نهایتا ۳۰۰ کلمه در یک دقیقه. موضوع اصوات به همین‌جا ختم نمی‌شود. ما حین خواندن در ذهن خود نیز اصوات مرتبط با حروف و واژه‌ها را بیان میکنیم. این همان ندای درون شماست زمانی که به‌اصطلاح در دلتان مطلبی را می‌خوانید؛ یعنی ما پس از دیدن یک کلمه صبر میکنیم تا صدای مرتبط با آن کلمه (تلفظ) در ذهنمان کامل شود؛ سپس به سراغ کلمه بعدی می‌رویم. این عادت نیز سرعت مطالعه شمارا به‌شدت کاهش می‌دهد. به یاد داشته باشید که حذف کامل این صداها در مغز و ذهن غیرممکن است اما می‌توان آن‌ها را به حداقل رساند؛ و به هر میزانی که شما ادای این کلمات را از زبان و ذهن خود به حداقل برسانید سرعت خواندن شما به نسبت افزایش پیدا خواهد کرد.
برای تسریع در روند تند خوانی بهتر است عوامل سرعت کم خود را در مطالعه بررسی کنید شاید بتوان گفت شایع ترین علت سرعت پاین عدم تمرکز در هنگام مطالعه باشد.
توصیه میکنیم قبل از استفاده از تکنیک های تند خوانی عوامل کاهش دهنده سرعت خود را در هنگام مطالعه شناسایی کنید.
در انتها به دو عاملی که باعث کاهش سرعت مطالعه می‌شود اشاره میکنیم :
گم شدن بین خطوط:
یکی ازعواملی که باعث کاهش سرعت مطالعه می‌شود، گم شدن بین خطوط یک صفحه است. این مساله بیشتر زمانی رخ می دهد که در حین مطالعه به آخر خط رسیده اید، و می خواهید به خط بعدی بروید. در این هنگام ممکن است ذهن اشتباه کرده و خط را گم کند.
برای گم نشدن سطر از نشانک استفاده کنید و یا انگشت، یا خودکار خود را زیر خطوط بلغزانید.
بلند خوانی یا لب خوانی:
افراد زیادی هستند که در حین مطالعه مطلب را با صدای بلند می خوانند یا لب خوانی می کنند. هر دو این موارد باعث می شود سرعت مطالعه به شکل چشمگیری کاهش بیابد. در این حالت ذهن به جای درک مطلب در یک مرحله ی دیدن، مطلب را در چند مرحله دیدن، تلفظ در دهان یا ذهن و شنیدن ادراک کند.
اگر بتوانید این بخش از فرآیند مطالعه را حذف کنید، سرعت مطالعه شما تا دو یا سه برابر افزایش خواهد یافت.